Σίγουρα, σε κάποια στιγμή της ζωής σας, θα σας έχει τύχει να βρεθείτε μπροστά σε εικόνες παιδιών που παίζουν ανέμελα στη φύση κάνοντας αγώνες ποδηλάτου, που πλατσουρίζουν σε ακρογιαλιές και τρυπώνουν σε δεντρόσπιτα για να μοιραστούν όνειρα και σελίδες από κόμικς. Ενδεχομένως, να ήσαστε και εσείς οι ίδιοι πρωταγωνιστές τέτοιων σκηνών κάποιο εφηβικό καλοκαίρι της ζωής σας και όχι μόνο η Μοσχούλα από το “Όνειρο εις το κύμα” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Αυτή η εποχή ωστόσο, ολοένα και ξεθωριάζει και εκείνο που απομένει για να την κρατάει ζωντανή είναι μόνο λίγες στιγμές που αν σταθούμε τυχεροί, ενδέχεται να τις συναντήσουμε ακόμη μπροστά μας …Όπως η στιγμή εκείνη που ένα παιδί σε προσπερνάει, παίζοντας κυνηγητό και μασουλώντας λίγη φέτα με ντομάτα, ενώ εσύ κάθεσαι αγκαλιά με το laptop στην κεντρική πλατεία του χωριού. Και τότε συνειδητοποιείς πως η ευτυχία που αντικατοπτρίζεται στο πρόσωπό εκείνου του παιδιού έγκειται στην απλότητα της στιγμής και όχι σε κάποιο εικονικό παιχνίδι.
Αναζητώντας πιο επιστημονικά στοιχεία και τεκμηριωμένες μελέτες, πέφτει κανείς εύκολα πάνω στη μελέτη που παρουσιάζει την Ελλάδα στο σκαλί της 32ης θέσης διεθνώς ως προς το Δείκτη Ανάπτυξης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ενώ η “ψηφιακή νεολαία” με τη σειρά της, καταλαμβάνει την 68η θέση σε παγκόσμιο επίπεδο, με περισσότερο εξοικειωμένους τους νέους ηλικίας 15 έως 24 ετών.
Facebook, twitter, blogs αποτελούν πλέον, αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότηταςακόμη, και ενός παιδιού του δημοτικού. Πρόσφατα, έμαθα από μία νηπιαγωγό πως τα παιδιά στο νήπιο πρέπει να εξοικειώνονται από αυτή την ηλικία, με την ιδέα του πώς λειτουργεί ένα blog δοκιμάζοντας τον πειραματισμό με οθόνες αφής.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η ιστορία του Μπλερ Μακμίλαν στον Καναδά, ο οποίος μετά από την άρνηση του δίχρονου γιου του να βγουν έξω για παιχνίδι επειδή προτιμούσε να παίξει βιντεοπαιχνίδια στο ipad, ζει πλέον, σε συνθήκες 1986, ως μέρος ενός κοινωνικού πειράματος. Η οικογένεια αποφάσισε να δείξει στα παιδιά πώς ήταν η ζωή το 1986, τότε που τουλάχιστον, δεν υπήρχε τόσο ανεπτυγμένη τεχνολογία. Έτσι, η οικογένεια δεν έχει Internet, έχει μια παλιά τηλεόραση του 1980, κασετόφωνο, ενώ πέταξε τα κινητά, έσβησε τα email, χρησιμοποιεί κανονικό τηλέφωνο και ταχυδρομείο με πραγματικές επιστολές.
“Η τεχνολογία επιταχύνει τη ροή του χρόνου. Όταν ασχολούμαστε διαρκώς με όλες αυτές τις συσκευές, ο χρόνος μας περνάει πραγματικά πολύ γρήγορα”, αναφέρει η μητέρα, Laura Jo Wegman, μίας άλλης οικογένειας στο Σαν Φρανσίσκο που προσπαθεί να αποσυνδεθεί από τον ψηφιακό κόσμο. Όπως χαρακτηριστικά,αναφέρει από όταν οι χώροι του σπιτιού διαμορφώθηκαν σε δωμάτια ζωγραφικής, επιτραπέζιων παιχνιδιών και άλλων ασχολιών, η ζωή έχει γίνει πολύ πιο ποιοτική και ο ύπνος αποτελεί πραγματική ξεκούραση.
Επιστρέφοντας όμως, στην πραγματικότητα της πλειοψηφίας, η Κίνα από το Φεβρουάριο του 2013 κατέχει την πρώτη θέση στα smart phones, εκτοπίζοντας τις ΗΠΑ. Ενδιαφέρον από έρευνες που έχουν γίνει για την επίδραση της τεχνολογίας σε διάφορες χώρες παρουσιάζει επιπλέον, η Ρωσία, καθώς το ρωσικό υπουργείο δικαιοσύνης έβγαλε πρόσφατα μια εφαρμογή η οποία επιτρέπει την επικοινωνία των κρατουμένων με τους αγαπημένους τους, μέσω μηνυμάτων και εικόνων. Η Νότια Κορέα είναι επίσης, μία από τις χώρες με τη μεγαλύτερη διείσδυση της τεχνολογίας στον γενικό πληθυσμό, αλλά και με τα περισσότερα κρούσματα εθισμού στο Διαδίκτυο.
«Οι άνθρωποι που κάνουν υπερβολική χρήση τεχνολογίας είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν την αριστερή πλευρά του εγκεφάλου τους, αφήνοντας έτσι τη δεξιά υπανάπτυκτη» τονίζει σε μία έρευνα ο γιατρός του Κέντρου Ισορροπίας Εγκεφάλου της Σεούλ, δρ Γκι-γον, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «JoongAng». Σύμφωνα με μελέτες, η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου συνδέεται με τη συγκέντρωση και, όταν δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένη, επηρεάζει την ικανότητα προσοχής και μνήμης, οδηγώντας μάλιστα στο 15% των περιπτώσεων και σε πρόωρη άνοια.
Διεισδύοντας πάλι στη δική μας καθημερινότητα, η αλήθεια είναι πως μπορεί να μην έχουμε λεφτά να βάλουμε κάρτα, όπως λέει και ένα δημοφιλές γκρουπάκι του facebook, αλλά η αγορά των πιο εξελιγμένων κινητών της αγοράς είναι must. Ο χρόνος πλοήγησης είναι αρκετός ώστε να συρρικνώσει τις προσωπικές στιγμές με αγαπημένα μας πρόσωπα. Όταν τελικά βρεθεί χρόνος γι’ αυτές, ο φακός παίρνει τη θέση μας για να καταγράψει όλα όσα εμείς ξεχνάμε να ζήσουμε εκείνη τη στιγμή.
Ένα μικρό απόσπασμα από το έργο του Θόρντον Ουάιλντερ, «Η μικρή μας πόλη» αρκεί για να αποδοθεί εν συντομία, η αποξένωση στην οποία έχουμε συνηθίσει να ζούμε μέσα στα πλαίσια αυτής της εποχής:
«Όταν η μικρή Έμιλυ πεθαίνει, κατεβαίνει στον τάφο της και της λένε: «Έμιλυ μπορείς να ξαναγυρίσεις πίσω στη ζωή για μία μέρα. Ποια μέρα θα ήθελες;» Κι αυτή λέει: «Θυμάμαι πόσο 
ευτυχισμένη ήμουν την ημέρα που έκλεισα τα 12. Θα ήθελα να ξαναγυρίσω την ημέρα των γενεθλίων μου». Οι νεκροί της λένε «Μη το κάνεις αυτό, Έμιλυ. Μην το κάνεις». Έτσι, το σκηνικό αλλάζει και νάτη τώρα δώδεκα χρονών, έχει γυρίσει πίσω σε αυτή την υπέροχη μέρα που θυμάται. Κατεβαίνει τη σκάλα με ένα ωραίο φορεματάκι και τις μπούκλες της να χοροπηδούν γύρω από το πρόσωπό της. Η μητέρα της είναι όμως, τόσο απορροφημένη με το γλυκό που φτιάχνει για τα γενέθλια της, που δεν έχει καιρό να την κοιτάξει. Η Έμιλυ της λέει: «Κοίταξε με, μαμά. Είμαι το κορίτσι των γενεθλίων». Η μαμά της όμως δεν την κοιτάζει. Μπαίνει ο μπαμπάς της, αλλά είναι τόσο απασχολημένος να βγάλει λεφτά για εκείνη, που δεν την έχει κοιτάξει ποτέ, ούτε κι ο αδελφός της που είναι απορροφημένος με τα δικά του και δεν έχει καιρό γι’ αυτήν.
Η σκηνή τελειώνει με την Έμιλυ, που στέκεται στη μέση του δωματίου λέγοντας: «Κοιτάξτε με, σας παρακαλώ, κοιτάξτε με. Δεν χρειάζομαι ούτε το γλυκό, ούτε τα λεφτά. Μόνο να με κοιτάξετε». Μα κανείς δεν την κοιτάζει. Η Έμιλυ γυρίζει ακόμη μία φορά στη μητέρα της και λέει: «Σε παρακαλώ, μαμά» και μετά γυρίζει και λέει: «Πάρτε με πίσω. Είχα ξεχάσει τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Κανείς δεν κοιτάζει κανένα. Κανείς δεν ενδιαφέρεται πια, έτσι δεν είναι;»».
Δημοσίευση: 12/10 , Ενημέρωση: 14/10 , PATHFINDER
Συντάκτης: Έλενα Κρητικού
3ο Γενικό Λύκειο Ζωγράφου 