Η ηθική δεν είναι ένα κουστούμι που το φοράς όποτε θέλεις για να κερδίσεις εντυπώσεις

Η ηθική δεν είναι ένα κουστούμι που το φοράς όποτε θέλεις να κάνεις φιγούρα. Είναι ένα ρούχο που φοράς καθημερινά και σε χαρακτηρίζει.

Έχω πετύχει πολλές φορές ανθρώπους οι οποίοι κουνώντας επιδεικτικά το δάχτυλο, φουσκώνουν το ηθικό «Εγώ» τους πλέκοντας οι ίδιοι το εγκώμιο της ακεραιότητας του χαρακτήρα τους, ενώ οι πράξεις τους φωνάζουν από χιλιόμετρα πόσο υποκριτές είναι.

Έχω επίσης γνωρίσει εκείνους τους ανθρώπους που στην προσπάθεια τους να περνούν όσο το δυνατόν απαρατήρητοι, υιοθετούν τη συμπεριφορά της γάτας.

Τρίβονται δηλαδή στα πόδια οποιουδήποτε βρεθεί στο δρόμο τους, χαριεντίζονται και συμφωνούν σε ό,τι λέει ή κάνει, ενώ μόλις γυρίσουν την πλάτη τους, θάβουν ασύστολα και χωρίς ίχνος ντροπής.

Ο Καντ για την πειθαρχία και τα καθήκοντα της αγωγής των παιδιών

Σύμφωνα με τον Γερμανό φιλόσοφο και παιδαγωγό Ιμμάνουελ Καντ, η αγωγή οφείλει:

-Να πειθαρχήσει τον άνθρωπο. «Πειθαρχείν» σημαίνει να προστατεύει τον άνθρωπο, ώστε το «ζωώδες» να μην αποβαίνει σε βλάβη του «ανθρώπινου» στοιχείου, τόσο στο «άτομο», όσο και στον «κοινωνικό άνθρωπο.» Επομένως, «πειθαρχία είναι απλώς η εξημέρωση της αγριότητας.» (παρ. 18)

– Να διαπλάσει τον άνθρωπο· η διάπλαση περιλαμβάνει τη μόρφωση και την εκπαίδευση· χάρη στην εκπαίδευση ο άνθρωπος αποκτά «δεξιότητα», δηλαδή την ικανότητα να επιδιώξει και να επιτύχει οποιονδήποτε σκοπό· η δεξιότητα «καθ’ εαυτήν» δεν προσδιορίζει κανέναν συγκεκριμένο σκοπό, ο σκοπός εξαρτάται από τις «περιστάσεις». Κάποιες δεξιότητες, συνεχίζει ο Καντ είναι καλές για κάθε περίπτωση, όπως λόγου χάρη η ανάγνωση και η γραφή, ενώ άλλες, είναι χρήσιμες για συγκεκριμένους σκοπούς· λ.χ. η μουσική χρειάζεται για να μας κάνει αξιαγάπητους (αξιέραστους)· λόγω του πλήθους των σκοπών που μπορεί να θέσει ο άνθρωπος, οι δεξιότητες είναι ατέλειωτες. Ο άνθρωπος, για να γίνει συνετός, πρέπει να «προσαρμόζεται» στην ανθρώπινη κοινωνία, ώστε να έχει επιρροή και να είναι αξιαγάπητος· η μόρφωση αυτού του είδους καλείται «πολιτισμός»· για να γίνει λοιπόν ο άνθρωπος πολιτισμένος «απαιτούνται τρόποι, ευγένεια και κάποια σύνεση, η οποία μας επιτρέπει να μεταχειριζόμαστε όλους τους ανθρώπους για τους δικούς μας σκοπούς· ωστόσο, οφείλουμε να επιλέγουμε τους «καλύτερους σκοπούς», αυτούς που ωφελούν την ανθρωπότητα ως σύνολο· οι τρόποι της ευγένειας ρυθμίζονται ανάλογα «με την ευμετάβλητη καλαισθησία» της εποχής (λ.χ. κοσμικές τελετές). (παρ. 18)

Πολλές φορές οι άνθρωποι προτιμούν να δημιουργήσουν και να ζουν ένα ψέμα, προκειμένου να αποφύγουν να συνειδητοποιήσουν μία αλήθεια που δεν αντέχουν.

O Μιγκέλ ντε Θερβάντες από το 1570 και για αρκετά χρόνια, προσέφερε τις υπηρεσίες του ως επαγγελματίας στρατιώτης, λαμβάνοντας μέρος στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου κατά του οθωμανικού στόλου, ως υπαξιωματικός του πολεμικού πλοίου Μαρκέσα, καθώς και στην πολιορκία της Κέρκυρας.

Τραυματίστηκε δύο φορές στο στέρνο ενώ ένας τρίτος τραυματισμός προκάλεσε μόνιμη βλάβη αχρηστεύοντας το αριστερό του χέρι. Ο άνθρωπος που μοιάζει να έγραψε για έναν τρελό ουτοπιστή, επέστρεφε στην Ισπανία στα 1575, όταν η γαλέρα με την οποία έπλεε, δέχθηκε επίθεση από πειρατές. Μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στο Αλγέρι όπου παρέμεινε για πέντε χρόνια ως δούλος. Τελικά κατάφερε να επιστρέψει στην Ισπανία…

Ελεύθερη σκέψη: Το επόμενο εξελικτικό στάδιο

Η ανθρώπινη σκέψη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως διττή. Από τη μία έχουμε τη συναισθηματική προσέγγιση και από την άλλη τη λογική κρίση. Ήρθε η ώρα να απελευθερωθούμε από τα αρχετυπικά ένστικτα και τις προγονικές παρορμήσεις. Η ανάπτυξη της ανθρωπότητας θα επέλθει εφόσον αρχίσουμε να αξιοποιούμε όλες τις δυνατότητες που προσφέρει η εγκεφαλική μας εξέλιξη.

Είτε μιλάμε για συναίσθημα είτε για σκέψη αναφερόμαστε ουσιαστικά σε εγκεφαλικές λειτουργίες που εντοπίζονται σε διαφορετικές περιοχές του μυαλού μας και εκφράζονται μέσα από διαφορετικές διεργασίες, υποσυνείδητες και συνειδητές αντίστοιχα. Το συναίσθημα συνδέεται με την παρόρμηση, τις γρήγορες, αλλά και επιρρεπείς σε λάθη αποφάσεις, ενώ η σκέψη μειώνει τις πιθανότητες λάθους (δεν τις εξαλείφει φυσικά) αναλύοντας διεξοδικά τα δεδομένα. Θα λέγαμε πως ο εγκέφαλος λειτουργεί κάπως αντίστροφα. Ο υποφλοιικός εγκέφαλος εξετάζει τα πράγματα επιφανειακά και ο φλοιικός εγκέφαλος αναλύει σε βάθος τα δεδομένα.

Να βρεις ανθρώπους

Να βρεις ανθρώπους που σε σέβονται και σε εκτιμούν πραγματικά γι’ αυτό που είσαι.

Να βρεις ανθρώπους που σου κάνουν χώρο στη ζωή τους και δε σε βάζουν να στριμωχτείς.

Να βρεις ανθρώπους που δεν προσπαθούν να σε αλλάξουν για να μοιάσεις σε αυτό που εκείνοι έχουν ονειρευτεί.

Να βρεις ανθρώπους που σε κοιτάνε λες και είσαι κάτι το μαγικό.

Να βρεις ανθρώπους που δεν κουτσομπολεύουν, που δε θέλουν το κακό κανενός, που δε χαίρονται με τα προβλήματα των άλλων.

Να βρεις ανθρώπους που στις σχέσεις τους έχουν μόνο σκηνή και ποτέ παρασκήνιο.

Η αξία του μέτρου στη ζωή μας – Η Αριστοτελική προσέγγιση

Σύμφωνα με τον Σταγειρίτη φιλόσοφο οι άνθρωποι όταν γεννιούνται δεν φέρουν κάποια ηθική ποιότητα βάση της οποίας να χαρακτηρίζονται ως καλοί ή κακοί. Διαθέτουν όμως άπειρες «δυνατότητες», η «ενεργοποίηση» των οποίων κατά ελεύθερη επιλογή να καθορίζει τελικά την ηθική τους συμπεριφορά και υπόσταση. Για παράδειγμα, όλοι οι άνθρωποι «έχουν τη δυνατότητα» να οργίζονται.

Αν το υποκείμενο επιλέγει τελικά να αντιδρά με οργή  ή να μετριάζει την οργή του, όταν ένα ερέθισμα την «ενεργοποιεί», είναι κάτι που εξαρτάται από το ίδιο και από το ποια  «δυνατότητα» επιλέγει να «ενεργοποιήσει».

Πώς σκέφτονται τα «μεγάλα μυαλά»

 

Τι είναι αυτό που τους κάνει ξεχωριστούς

Οι ερωτήσεις «ξέρεις να παίζεις πιάνο;» και «παίζεις πιάνο;» μπορεί να φαίνονται ίδιες, όμως στην πραγματικότητα δεν είναι και μάλιστα, φανερώνουν κάτι για τον τρόπο που μαθαίνει κανείς.

«Είναι δύο πολύ διαφορετικές ερωτήσεις» εξηγεί η Shari Tishman από το Χάρβαρντ και η απάντηση στο πρώτο ερώτημα μπορεί να είναι «ναι», ενώ στο δεύτερο «όχι».

Αν αναρωτιέστε πώς μπορεί να ισχύει αυτό, όπως εξηγεί η ίδια, «η πρώτη ερώτηση αφορά την ικανότητα, ενώ η δεύτερη ρωτά σιωπηρά πολύ περισσότερα και, πέρα από την ικανότητα, ρωτά και για την κλίση του ατόμου» αναφέρει δημοσίευμα του Business Insider.Η ίδια διάκριση -μεταξύ ικανότητας και κλίσης- εκτείνεται και στην ψυχική μας ζωή, λέει η Tishman.

Για παράδειγμα, οι έρευνες γύρω από τη σκέψη δείχνουν, ότι οι άνθρωποι μπορούν να επικαλεστούν επιχειρήματα για τις δύο πλευρές ενός ζητήματος, όταν καθοδηγούνται μέσα από μια διαδικασία, κάτι που φανερώνει ότι έχουν την ικανότητα αυτή. Όμως οι άνθρωποι συνήθως δεν αξιολογούν και τις δύο πλευρές, καθώς δεν έχουν τη διάθεση να το κάνουν.

Η άρνηση των συναισθημάτων και οι εξαρτήσεις

Στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε ή να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα που μας κατακλύζουν, είναι πιθανό να υιοθετήσουμε συμπεριφορές οι οποίες, αντί να μας βοηθούν, μακροχρόνια μας βλάπτουν. Το να δραπετεύουμε από την πραγματικότητα μπορεί να φαντάζει επιθυμητό, αλλά τελικά μπορεί να μας βάλει σε μεγαλύτερες φασαρίες, επειδή, αρνούμενοι να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής μας, ουσιαστικά τις αφήνουμε να διαιωνίζονται.

Βέβαια, το να καταφύγουμε στο λεγόμενο comfort food μετά από μια δύσκολη μέρα δεν θεωρείται προβληματική συμπεριφορά αν γίνεται π.χ. 2 φορές τον μήνα. Η κατάσταση εξελίσσεται σε πρόβλημα όταν γίνεται συστηματικά ή έχει επιπτώσεις στο βάρος, την υγεία και την ψυχική μας διάθεση. Αν το ξέσπασμα στο φαγητό καθιερωθεί ως τρόπος αντίδρασης απέναντι σε μια δύσκολη κατάσταση, τότε κινδυνεύουμε να εγκλωβιστούμε σε αυτόν.

Τρόποι για να εμπνεύσετε την εμπιστοσύνη στους άλλους

Η εμπιστοσύνη είναι μια πολύ ιδιαίτερη και εύπλαστη έννοια, της οποίας όμως η ύπαρξη είναι απαραίτητη για την επιτυχία της εταιρείας και των υπαλλήλων της. Κανείς δεν μπορεί να καταφέρει πολλά πράγματα μόνος του και κανείς δεν κατάφερε τίποτα, χωρίς την εμπιστοσύνη και τη στήριξη των συναδέλφων του. Υιοθετήστε τις παρακάτω τεχνικές και θα δείτε πως όχι μόνο θα πετύχει η εταιρεία σας πολλά περισσότερα, αλλά κυρίως εσείς οι ίδιοι:

Η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι ένα από τα πρώτα προβλήματα στη λειτουργία ενός οργανισμού ή μιας εταιρείας, σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες. Η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στις ανθρώπινες σχέσεις, σύμφωνα με τα όσα συμβαίνουν γύρω μας.

Άνθρωπος και Μηχανές – Όσα δεν μπορούν να κάνουν οι μηχανές -Ο ρόλος του ανθρώπου δεν είναι να λειτουργεί απρόσωπα, ουδέτερα και χωρίς πάθος

Βαδίζουμε σίγουρα προς μια εποχή εκπληκτικής τεχνολογικής προόδου. Τα κομπιούτερ μπορούν ήδη να κινούν αυτοκίνητα χωρίς οδηγό και να κερδίζουν τους ανθρώπους στο σκάκι. Όπως επισημαίνουν ο Ερικ Μπρίνγιολφσον και ο Αντριου Μακ Αφί στο βιβλίο τους «The Second Machine Age», οι υπολογιστές θα έχουν όλο και μεγαλύτερες δυνατότητες να εκτελούν εργασίες με αυξημένες γνωσιακές απαιτήσεις, όπως να διαλέγουν κερδοφόρες μετοχές ή να διαγιγνώσκουν ασθένειες.

 Αναπόφευκτα, ορισμένες διανοητικές δεξιότητες θα γίνουν λιγότερο πολύτιμες, γιατί θα τις αναλάβουν οι υπολογιστές. Το να έχεις δυνατή μνήμη θα είναι πιθανότατα λιγότερο πολύτιμο, όπως και το να είσαι άριστος φοιτητής ή, γενικά, να μπορείς να εκτελείς διανοητικές δραστηριότητες που συνεπάγονται την εφαρμογή προσδιορισμένων κανόνων.

Τρόποι για να καλυτερεύσεις τη ζωή σου και τις σχέσεις σου με τους άλλους

Συμβουλές και προτάσεις για να βελτιώσεις τη ζωή σου, την αντίληψη των δυνατοτήτων σου, και να αποκτήσεις περισσότερο σεβασμό και εμπιστοσύνη από τους συνανθρώπους σου.

 1. Ανέπτυξε το δικό σου ψυχολογικό ιδεολογικό σύστημα. Να είσαι ο εαυτός σου.

Ανέπτυξε και βασίσου στη δική σου πραγματικότητα, στη δική σου φιλοσοφία, τις δικές σου αξίες, τα δικά σου ενδιαφέροντα. Αντί να αποδέχεσαι αυτόματα αυτά της οικογένειας σου, της κουλτούρας σου η της θρησκείας σου. Ο κάθε ένας βλέπει τη πραγματικότητα με δικό του τρόπο.