Παράγοντες που επηρεάζουν τη σχολική επίδοση των μαθητών

Αρκετοί μαθητές παρουσιάζουν χαμηλή σχολική επίδοση και οι γονείς τους τις περισσότερες φορές αποδίδουν την αποτυχία του παιδιού τους σε «τεμπελιά» ή σε γενικότερη αδυναμία στα μαθήματα. Η πραγματικότητα όμως βρίσκεται σε βαθύτερα αίτια. Οι συχνότερες αιτίες που οδηγούν σε χαμηλή σχολική επίδοση θεωρούνται οι ακόλουθες:

1. Έλλειψη σχολικής ωριμότητας μπορεί να προκαλέσει στο παιδί αδυναμία παρακολούθησης των μαθημάτων του, δυσκολίες στην ανάγνωση και γραφή, φτωχό λεξιλόγιο, αδυναμία προσαρμογής στο περιβάλλον και στους κανόνες της τάξης, δυσκολία στις κοινωνικές συναναστροφές. Η σχολική ωριμότητα αφορά την εξέλιξη της νοημοσύνης του παιδιού, που ποικίλει από άτομο σε άτομο, τη συναισθηματική και κοινωνική του εξέλιξη και τη βιολογική του ωρίμανση.
2. Το αίσθημα ντροπής ή δειλίας είναι ένα χαρακτηριστικό αρκετών μαθητών και εκδηλώνεται με ένα συνεσταλμένο ύφος, την έλλειψη φιλικών σχέσεων, την απομόνωση και την αδυναμία συμμετοχής στις σχολικές δραστηριότητες.
3. Η απουσία εσωτερικών κινήτρων δεν τοποθετεί την εκπαιδευτική διαδικασία και την αξία της γνώσης στην ορθή βάση

Μυστικά προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές εξετάσεις

Προετοιμασία. H προετοιμασία είναι το κλειδί για τη μείωση του άγχους των εξετάσεων, αφού αυξάνει την αυτοπεποίθηση. Οσο καλύτερη είναι η προετοιμασία στη διάρκεια της χρονιάς τόσο λιγότερο θα είναι και το άγχος στο τέλος.

Διάβασμα τελευταίας στιγμής. Επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι όποιος διαβάζει τελευταία στιγμή για εξετάσεις έχει μειωμένες πιθανότητες να συγκρατήσει την ύλη και να αποδώσει. Πέρα από το γεγονός ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο προκειμένου να μάθει, να συγκρατήσει και να ανακαλέσει μια νέα πληροφορία (το τρίπτυχο που αποτελεί τη «μάθηση»), το παιδί αισθάνεται άγχος, συνειδητοποιώντας το μέγεθος της ύλης και το ελάχιστο του χρόνου. Αυτό οδηγεί σε αυξημένο επίπεδο άγχους, χαμηλό επίπεδο συγκράτησης νέων πληροφοριών, αίσθημα ψυχολογικής πίεσης και ενοχές για το ότι προσπαθεί να διαβάσει τελευταία στιγμή.

Θέμα γονιδίων (και) οι βαθμοί στο σχολείο

Το περιβάλλον και οι κοινωνικές συνθήκες (οικογένεια, σχολείο κ.α.) ασφαλώς παίζουν ρόλο στο πόσο καλούς βαθμούς παίρνει ένα παιδί στο σχολείο. Όμως μια νέα βρετανική γενετική επιστημονική έρευνα έρχεται να ταράξει τα νερά, καταλήγοντας στο «πολιτικά μη ορθό» συμπέρασμα ότι ακόμη μεγαλύτερη είναι η επίδραση των γενετικών παραγόντων και της κληρονομικότητας, όσον αφορά τις σχολικές επιδόσεις ενός παιδιού.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Έβα Κράπολ του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του King’s College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το «Science», εξέτασαν σε ποιο βαθμό η απόδοση στο σχολείο μπορεί να αποδοθεί στην κληρονομικότητα κάθε παιδιού. Γι’ αυτό το λόγο, μελέτησαν στοιχεία για 6.653 ζευγάρια διδύμων, μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Ο κακός δάσκαλος «χαντακώνει» τους καλούς μαθητές

Μια ασυνήθιστη γενετική μελέτη ενισχύει την άποψη ότι ένας καλός δάσκαλος μπορεί να κάνει τη διαφορά μέσα στην τάξη, ενώ αντιθέτως ένας κακός δάσκαλος μπορεί να καταστρέψει ακόμη και τους πιο προικισμένους μαθητές.

Η μελέτη ανήκει σε ειδικούς του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Φλόριδας και έδειξε ότι ένας χαρισματικός δάσκαλος μπορεί να βοηθήσει παιδιά δημοτικού με «προικισμένο» γενετικό υλικό να διαβάζουν καλύτερα.

Την ίδια στιγμή ένας κακός δάσκαλος μπορεί να συμπαρασύρει στον «πάτο» τα παιδιά μιας τάξης, ακόμη και εκείνα που αν είχαν τη σωστή καθοδήγηση θα… έλαμπαν.

Συμπτώματα της δυσλεξίας

Δυσλεξία δεν είναι μόνο οι δυσκολίες που όλοι γνωρίζουμε σχετικά με την ανάγνωση και την ορθογραφία. Είναι μια ειδική μαθησιακή δυσκολία που κάνει αισθητή τη παρουσία της σε διάφορους τομείς στη ζωή του δυσλεξικού ατόμου.

Πρόκειται για μια εγγενή διαφορετική ανατομία του εγκεφάλου που υπαγορεύει έναν άλλο, ξεχωριστό τρόπο σκέψης και απαιτεί μια διαφορετική προσέγγιση κατά τη μαθησιακή διαδικασία.

Στο παρακάτω κείμενο αναφέρονται συγκεντρωμένα τα 18 κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του δυσλεξικού παιδιού.

Δεν γεννιούνται όλα τα παιδιά με το ίδιο μαθηματικό μυαλό

Η ιδιαίτερη μαθηματική ικανότητα είναι κάτι με το οποίο εν μέρει γεννιέται κανείς, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, που επιβεβαιώνει αυτό που πολλοί ανέκαθεν υποψιάζονταν: ότι τα μαθηματικά «μυαλά», σε ένα βαθμό τουλάχιστον, είναι έμφυτα

Ερευνητές του πανεπιστημίου Ντιουκ έκαναν μαθηματικά και νοητικά τεστ με 48 νήπια ηλικίας έξι μηνών, τα οποία επανέλαβαν μετά από τρία χρόνια.

Οι επιπτώσεις της ψυχικής πίεσης στη σχολική επίδοση των μαθητών

Είναι ευρέως παραδεκτό ότι η σύγχρονη ζωή με τις ραγδαίες εξελίξεις, την ταχύτητα, τον ανταγωνισμό, τις νέες συνθήκες διαβίωσης, που τη χαρακτηρίζουν, έχει δημιουργήσει απαιτήσεις τέτοιες, στις οποίες ο άνθρωπος, πιέζεται καθημερινά να ανταποκριθεί. Την πίεση αυτή τη βιώνουν όχι μόνο οι ενήλικες αλλά και τα παιδιά, που πιέζονται καθημερινά να ανταποκριθούν στις τεράστιες απαιτήσεις των γονέων τους, των φίλων, του σχολείου, της κοινωνίας, ενώ αγωνίζονται συνεχώς να προσαρμοστούν σε όλες αυτές τις κοινωνικές αλλά και οικογενειακές ραγδαίες αλλαγές που τα περιβάλλουν.

Η ψυχική πίεση που υφίσταται το παιδί επιδρά άμεσα στη σωματική, συναισθηματική, κοινωνική και ψυχική ανάπτυξή του, επηρεάζοντας τις επιδόσεις σε όλους τους τομείς της ζωής του. Ένας τομέας στον οποίο εστιάζει η παρούσα έρευνα είναι αυτός της σχολικής επίδοσης των παιδιών που προβληματίζει έντονα εκπαιδευτικούς και γονείς και η οποία έρευνες έχουν δείξει ότι επηρεάζει άμεσα την προσωπικότητα και τον ψυχικόκόσμο του παιδιού (Arent, 1984. Sarason, 1988).

«Οι καλοί δάσκαλοι παράγουν καλούς μαθητές»

Το αν θα μπει κάποιος στο πανεπιστήμιο στα 19 του και πόσα χρήματα θα βγάζει στα 29 του, μπορεί να προβλεφθεί με βάση το πόσο καλούς δασκάλους είχε στο σχολείο και τους βαθμούς του στα εννιά του.

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας αμερικανικής επιστημονικής έρευνας, που βασίζεται σε μια ειδική μαθηματική – στατιστική φόρμουλα και η οποία αναδεικνύει τη σημασία που έχει για το μέλλον των παιδιών, το να υπάρχουν πραγματικά καλοί δάσκαλοι στα δημοτικά σχολεία και στα γυμνάσια.

Το αποδοτικό διάβασμα επιτυγχάνεται με την ανατροπή καθιερωμένων συνηθειών

Κάθε Σεπτέμβριο εκατομμύρια γονείς πασχίζουν να βρουν τον καλύτερο τρόπο για να ξαναβάλουν τα παιδιά σε πρόγραμμα και ρυθμούς σχολείου μετά την ανεμελιά των διακοπών. Οι συμβουλές είναι γνωστές: Δημιουργήστε έναν ήσυχο χώρο όπου θα μπορούν να μελετούν. Βάλτε πρόγραμμα για το διάβασμα στο σπίτι. Βάλτε τους στόχους. Βάλτε τους όρια.

Αλλά, αντίθετα από ό,τι πιστεύαμε ως σήμερα, για να εντυπωθεί καλύτερα η γνώση απαιτείται ένας βαθμός «επιθυμητής δυσκολίας» στη διάρκεια της μελέτης. Οπως λένε ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες (UCLΑ), «όσο μεγαλύτερη είναι η πρόκληση για να αποθηκευτεί μια πληροφορίατόσο πιο δύσκολα σβήνεται από τη μνήμη αυτή η πληροφορία αργότερα».

H θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης

H θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης δεν είναι καινούρια, καθώς μετράει σχεδόν 30 χρόνια αναγνώρισης από την επιστημονική κοινότητα. Βεβαίως όταν ο εμπνευστής της, ο Howard Gardner καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Harvard, είπε το 1983: «Κύριοι, ξεχάστε όσα ξέρετε, δεν υπάρχει ένα είδος νοημοσύνης, αλλά εφτά», όλοι τον κοίταξαν με απορία.

Διαχωρισμοί της Νοημοσύνης: Η νοημοσύνη διαχωρίζεται σε πρακτική και θεωρητική νοημοσύνη.

Η καλή σχολική επίδοση εξαρτάται από παράγοντες, όπως

1. η σωστή οργάνωση του μαθητικού χρόνου και των δραστηριοτήτων
2. η σωστή οργάνωση του χρόνου μελέτης
3. η αισιοδοξία και πίστη για το τελικό αποτέλεσμα
4. η συμπαράσταση των γονέων με την ενεργό συμμετοχή τους
5. η σωστή λειτυργία της οικογένειας, οι κανόνες και αξίες της
6. η επιβράβευση σχολείου – γονέων
7. το κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο των γονέων
8. το άμεσο ενδιαφέρον των γονέων για την εξέλιξη του παιδιού
9. το υπόλοιπο περιβάλλον και πόσο αυτό επιδρά
10. η ψυχολογική στήριξη και οι υγιείς σχέσεις
11. ο χώρος εργασίας και μελέτης του παιδιού με τα απαραίτητα μέσα
12. τα δεδομένα κίνητρα την κατάλληλη στιγμή και η αυτοπεποίθησή του παιδιού για την αντιμετώπισή τους
13. οι αναπτυσσόμενες βαθμίδες δυσκολιών και πρωτοβουλιών και η ενθάρρυνση του για την αντιμετώπισή τους
14. η ενασχόληση του παιδιού με τον αθλητισμό
15. η σωστή ψυχαγωγία του τη σωστή στιγμή
16. η ανάπτυξη ενδιαφερόντων σε συνδυασμό με τα μαθήματα
17. σωστή καθοδήγηση της προσωπικότητας του με την ανάλογη συμπαράσταση από τους δικούς του
18. πίστη στην εκπαίδευση, για την ίδια τη ζωή του παιδιού και όχι μόνο για κοινωνική άνοδο
19. η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης και αυτοεκτίμησης, με ανάπτυξη θετικής σκέψης για όλες τις στάσεις ζωής
20. η αποφυγή από μέρους των γονέων συγκρίσεων ή διακρίσεων με άλλα αδέρφια ή μαθητές
21. η ελεύθερη έκφραση των συναισθημάτων του παιδιού κ.ά