Οι αρετές της ηθικής νοημοσύνης

Ηθική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να ξεχωρίζεις το καλό απ’ το κακό, αλλά και να σέβεσαι τις αξίες των άλλων. Με άλλα λόγια, το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε σ ένα παιδί.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι νοημοσύνης. Κάποιοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ή ο Μπιλ Γκέιτζ.

Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, για παράδειγμα οι μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Τζον Στάινμπεκ και η Άιρις Μέρντοχ, άνθρωποι δηλαδή που μπορούν να αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό.

Η ηθική νοημοσύνη μπορεί να συμβάλλει στο χτίσιμο μιας πιο δίκαιης και ευτυχισμένης κοινωνίας.

Ηθική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να ξεχωρίζεις το καλό απ’ το κακό, αλλά και να σέβεσαι τις αξίες των άλλων. Με άλλα λόγια, το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε σ ένα παιδί.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι νοημοσύνης. Κάποιοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ή ο Μπιλ Γκέιτζ. Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, για παράδειγμα οι μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Τζον Στάινμπεκ και η Άιρις Μέρντοχ, άνθρωποι δηλαδή που μπορούν να αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό.

Επίσης, υπάρχει η πρακτική νοημοσύνη. Είναι οι άνθρωποι που δίνουν λύσεις σε προβλήματα, μπορούν να φτιάξουν ένα αυτοκίνητο, να δώσουν λύση όταν πλημμυρίσει το υπόγειο ή να λύσουν εύκολα μια εξίσωση.

Η επίδραση που έχει το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κάποιος στον δείκτη νοημοσύνης

Την επίδραση που έχει το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κάποιος στον δείκτη νοημοσύνης μελέτησε διεθνής ομάδα ερευνητών. Το ποσοστό συμμετοχής των γονιδίων στη διαμόρφωση της νοημοσύνης δεν φαίνεται να είναι σταθερό σε όλες τις κοινωνίες

Ερευνες αποκαλύπτουν λαμπρά μυαλά παρά τη φτώχεια τους

Πόσο επηρεάζεται η νοημοσύνη από τα γονίδια και πόσο από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κανείς; Η απάντηση διαφέρει από χώρα σε χώρα, διαπιστώνει μεγάλη διεθνής μελέτη.

Η εξέλιξη της νοημοσύνης σύμφωνα με τη Θεωρία του Piaget

Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένας δυναμικός παράγοντας ο οποίος οικοδομείται προοδευτικά, έχοντας σαν βάση την κληρονομικότητα, αλλά συγχρόνως ακολουθώντας την πορεία και έχοντας την εξέλιξη που θα καθορίσει το περιβάλλον. Επίσης η νοημοσύνη επιτρέπει στο άτομο να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος. Δεδομένου δε ότι το περιβάλλον όπως και ο άνθρωπος αλλάζουν συνεχώς, η αλληλεπίδραση μεταξύ τους πρέπει επίσης να αλλάζει συνεχώς, να είναι δηλαδή δυναμική.

Βασικοί μηχανισμοί με τους οποίους αναπτύσσεται η νοημοσύνη στο άτομο είναι η αφομοίωση και η συμμόρφωση. Είναι βιολογικά προκαθορισμένες λειτουργίες και αποτελούν τις βασικές διεργασίες με βάση τις οποίες αναπτύσσεται η νοητική ικανότητα του ατόμου σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης. Σε κάθε όμως στάδιο της ανάπτυξης η νοημοσύνη παρουσιάζει διαφορετική δομή. Καθώς το παιδί μεγαλώνει ο τρόπος που αντιλαμβάνεται τον κόσμο και λύνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει διαφοροποιείται.

Η κληρονομικότητα το περιβάλλον και η νοημοσύνη

Το παιδί, όταν έρχεται στον κόσμο, φέρνει μαζί του διάφορες καταβολές που κληρονομεί από τους γονείς του. Αυτές όλες οι καταβολές ή εσωτερικές δυνάμεις, αποτελούν την κληρονομικότητα του οργανισμού. Αυτή η κληρονομικότητα δέχεται τις επιδράσεις του περιβάλλοντος ή των εξωτερικών δυνάμεων. Η νοημοσύνη είναι δείγμα της κληρονομικότητας (στα αγγλικά χρησιμοποιείται ο όρος capacity) και των επιδράσεων του περιβάλλοντος.

Νοημοσύνη: είναι σταθερή ή μεταβλητή;

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η νοημοσύνη είναι κάτι σταθερό, και, επιπλέον, ότι τα μέλη ορισμένων φυλετικών και κοινωνικών ομάδων κατέχουν εγγενώς μεγαλύτερη ευφυΐα από άλλους. Η πεποίθηση αυτή, που παραπέμπει σε κοινά στερεότυπα σχετικά με την πνευματική κατωτερότητα ορισμένων ομάδων (όπως, για παράδειγμα, ότι οι γυναίκες είναι πιο αδύναμες στα μαθηματικά και στις θετικές επιστήμες) είναι αρκετή για να βλάψει την ακαδημαϊκή απόδοση των μελών αυτών των ομάδων. Ο Claude Steele, κοινωνικός ψυχολόγος, και οι συνεργάτες του (2002), έχουν ονοματίσει αυτό το φαινόμενο «απειλή του στερεότυπου».

 Ωστόσο, οι κοινωνικοί ψυχολόγοι Aronson, Fried, και Good (2001) ανέπτυξαν ένα πιθανό …αντίδοτο στην «απειλή του στερεότυπου». Μελετώντας την ευφυΐα, δίδαξαν σε μία ομάδα Αφροαμερικανών φοιτητών και μία ομάδα Αμερικανών φοιτητών ευρωπαϊκής καταγωγής να βλέπουν τη νοημοσύνη  ως μεταβλητό χαρακτηριστικό και όχι ως σταθερό – ένα γεγονός που σύμφωνα με πολλές ψυχολογικές μελέτες είναι αληθές.

 Οι μαθητές σε μια τρίτη ομάδα ελέγχου δεν έλαβαν το ίδιο μάθημα. Οι μαθητές που έμαθαν για την πλαστικότητα του IQ βελτίωσαν τους βαθμούς τους περισσότερο από ότι οι μαθητές που δεν είχαν λάβει αυτό το μάθημα, και εξέλαβαν την ακαδημαϊκή τους πορεία ως πιο σημαντική από ότι οι μαθητές της ομάδας ελέγχου.

H θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης

H θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης δεν είναι καινούρια, καθώς μετράει σχεδόν 30 χρόνια αναγνώρισης από την επιστημονική κοινότητα. Βεβαίως όταν ο εμπνευστής της, ο Howard Gardner καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Harvard, είπε το 1983: «Κύριοι, ξεχάστε όσα ξέρετε, δεν υπάρχει ένα είδος νοημοσύνης, αλλά εφτά», όλοι τον κοίταξαν με απορία.

Διαχωρισμοί της Νοημοσύνης: Η νοημοσύνη διαχωρίζεται σε πρακτική και θεωρητική νοημοσύνη.

Νοημοσύνη, χαρακτηριστικά προικισμένων παιδιών-μαθητών και προβλήματα στη διάγνωση

Δέκα χαρακτηριστικά και συµπεριφορές που µπορεί να εµποδίσουν τη διάγνωση της χαρισµατικότητας ενός παιδιού

• Βαριούνται πολύ εύκολα τη ρουτίνα της τάξης. Μερικοί µπορεί να το εκφράσουν µεγαλόφωνα. Κάποιοι άλλοι µπορεί να κλειστούν στον εαυτό τους και να µη µιλούν.

• Μπορεί να εργάζονται εντατικά σε ένα µάθηµα και να παραµελούν τις εργασίες και τη µελέτη σε κάποια άλλα.

• Μπορεί να χρησιµοποιήσουν το ανεπτυγµένο τους λεξιλόγιο για να «κοροϊδέψουν» αυτούς που δεν έχουν αναπτυχθεί τόσο πολύ λεκτικά.

• Μπορεί να παθιαστούν τόσο πολύ µε τη συζήτηση ενός θέµατος που τους ενδιαφέρει, ώστε να µονοπωλήσουν τη συζήτηση ή να αρχίσουν το «κήρυγµα» ακόµα και στο δάσκαλο.

• Μπορεί να ενθουσιαστούν µε ένα συγκεκριµένο θέµα, αλλά όταν ικανοποιηθεί το αρχικό τους ενδιαφέρον αρνούνται να κάνουν την επιπλέον δουλειά που σχετίζεται µε το θέµα. Ο βαθµός προσκόλλησής τους στα µαθήµατα είναι µικρός.

Η εκπαίδευση ευνοεί μόνο τη Γλωσσική και τη Λογική/ Μαθηματική νοημοσύνη κι όχι τα υπόλοιπα είδη

Η ριζοσπαστική θεώρηση της πολλαπλής νοημοσύνης, που αναπτύχθηκε από τον Howard Gardner και πρωτοπαρουσιάστηκε το 1983 στο βιβλίο του “ Frames of mind”, δέχεται την ύπαρξη επτά ξεχωριστών ειδών: τη Γλωσσική, τη Λογική/Μαθηματική, τη Σωματική/Κιναισθητική, την Οπτική/Χωρική, τη Μουσική, τη Διαπροσωπική και την Ενδοπροσωπική νοημοσύνη.  Πρόσφατα πρότεινε τη Νατουραλιστική, την Πνευματική και την Υπαρξιακή νοημοσύνη. Η θεωρία αυτή αν εφαρμοστεί στα σχολεία είναι δυνατόν να λάβει υπόψη τα διαφορετικά ταλέντα των μαθητών κι έτσι να τονώσει την αυτοεκτίμηση των μαθητών, όπως και να πατάξει το φαινόμενο της σχολικής αποτυχίας.

Η Γλωσσική νοημοσύνη έχει να κάνει με τη γνώση της γραπτής και προφορικής γλώσσας. Χαρακτηρίζεται από την ικανότητα χρήσης της γλώσσας ως ένα μέσο ανάκλησης πληροφοριών, πειθούς και επικοινωνίας, Τα άτομα με ανεπτυγμένη Γλωσσική νοημοσύνη, έχουν την δυνατότητα να μεταδίδουν αποτελεσματικά τις σκέψεις και τις ιδέες τους. Οι μαθητές που αγαπούν το διάβασμα και τη διήγηση ιστοριών, και που έχουν κλίση στις ξένες γλώσσες, επίσης βασίζονται στη Γλωσσική νοημοσύνη. Άτομα με ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη αυτή τη νοημοσύνη, μπορεί να είναι συγγραφείς, ποιητές, καθηγητές, δικηγόροι και πολιτικοί.